آشنایی با انواع کمربند کار در ارتفاع

درود بر شما . در مطلب پیش رو درباره انواع کمربند ایمنی کار در ارتفاع ، کابردها و استانداردهای مربوطه با شما عزیزان گفتگو خواهیم کرد.

درابتدا باید ذکر کنیم که دو نوع کمربند ایمنی کار در ارتفاع وجود دارد :  کمربند ایمنی هارنس و کمربند ایمنی سیم بانی. در ادامه به ترتیب با هر دو این محصولات آشنا خواهیم شد.

هارنس چیست ؟

هارنس یا به انگلیسی  Harness  که تلفظ آن با کسر نون می باشد ، در لغت به مجموعه ای از تسمه های چرمی یا فلزی اطلاق می شود که با نظم بهم متصل شده اند.

بدین ترتیب می توان با ساخت یک ابزار ساده ، از آن در جهت کنترل اجسام یا موجودات زنده متحرک استفاده کرد.

اگر یک قطعه طناب یا یک قطعه تسمه برزنتی را از دو سر آن بگیرید و چیزی شبیه یک حلقه درست کنید ، یک هارنس خیلی ساده در اختیار دارید .

این وسیله ای بسیار کاربردیست و انجام کارها را برای ما آسان می کند. فرضا اشیایی که در چاه کم عمقی افتاده اند یا حیوان کوچکی را ، تحت کنترل خود در آورده و بالا بکشید.

اگر چند تکه تسمه برزنتی را ( یا هر جنس دیگری ) با نظم مشخصی بهم وصل کنیم یک هارنس پیچیده تر ساخته ایم. والبته ابتکاری.

همچنین برای داشتن کنترل بهتر روی جریان کار ، می توانیم یک قطعه طناب به بخشی از هارنس دست ساز خود بیفزاییم. در این بخش کنترل کننده می توانیم از تسمه کشی نیز استفاده کنیم. 

کاربرد هارنس ایمنی

حال پس از تعریف اولیه ، سوال اینجاست که کمربند هارنس ایمنی چه کاربردی دارد ؟

مستحضرید که همواره عملیات اجرایی در ارتفاع با خطرات فراوانی همراه است. از دسترسی به ابزار و وسایل مورد نیاز گرفته تا حفظ تعادل و جلوگیری از سقوط !

در این میان بکار گرفتن وسیله ای که ما را از سقوط احتمالی حفظ کرده و  ایمنی  ما را تضمین کند و ناجی ما باشد اجتناب ناپذیرست.

می توانیم یک طناب را از یک سر به کمر خود و از سر دیگر به نقطه ای ثابت ببندیم و امید داشته باشیم که دیگر خطری ما را تهدید نمی کند.

اما این تصور درست نیست. اگر گره ای که به خود می بندیم به ناگاه باز شود چه ؟ و  اگر سقوط کنیم و مانند پاندول به اینطرف و آنطرف برخورد کنیم چطور ؟

ساختار کمربند ایمنی هارنس

کمربند ایمنی هارنس  تمام نیم تنه بالا در پشت و جلو و دور کتفها و همچنین بخش بالایی ران کاربر را دربر می گیرد.

این سیستم کامل ترین دربرگیری و حفاظت را داشته و کاربر از ایمنی کامل برخوردارست.

کمربند هارنس از طریق یک طناب و قلاب متصل به آن که لنیارد نامیده می شود به نقطه ای ثابت متصل می شود.

این محصول به مانند یک کوله پشتی از پشت پوشیده می شود و دور کتف های کاربر را کاملا پوشش می دهد.

از طرفی چهار تسمه بخش پایینی نیز در پایین تنه دو به دو بهم متصل می شوند و دور ران ها را دربر می گیرند.

اما ساختار تسمه و طناب مانند و منعطف هارنس ایمنی باعث می شود که کاربر بتواند آن را به راحتی روی لباس خود بپوشد و هیچ احساس بد و نامطبوعی نیز نداشته باشد.

ولی چند نوع هارنس ایمنی یا هارنس کار در ارتفاع داریم ؟ می توان هارنس ایمنی را به دو دسته  Safety Harness و Climbing Harness   تقسیم کرد.

نوع اول بسیار ساده طراحی می شود و فقط از تعدادی تسمه برزنتی تشکیل شده است. در پشت و میان دو کتف محلی برای اتصال طناب و قلاب هارنس تعبیه شده است.

به مجموعه طناب و قلاب هارنس ، لنیارد گفته می شود. لنیارد از پشت به هارنس وصل می شود و از سر دیگر با یک قلاب فولادی و محکم به یک نقطه ثابت متصل می شود. طول طناب لنیارد به طور استاندارد 1/5 متر است.

در صورت سقوط کاربر از ارتفاع در حین کار ، کمربند ایمنی هارنس مدت کوتاهی او را در هوا نگه می دارد و فرصتی می دهد تا به یک وضعیت باثبات برسد. یعنی صرفا کاربر را از سقوط حفظ می کند. بطور موقت.

در این میان بعضی کاربران عزیز بصورت کاملا خودجوش! طناب لنیارد را عوض کرده و طول طناب لنیارد را افزایش می دهند که این حرکت اصلا اصولی نیست.

زیرا در صورت سقوط بجای 1/5 متر مسافت بسیار بیشتری را سقوط می کنند که ممکن است در این صورت به بخش های مختلف سازه برخورد کنند و آسیب جدی بینند.

پس طول 1/5 متر برای طناب لنیارد کافیست.

اگر میزان از شعاع عملیاتی خود رضایت ندارید و می خواهید آن را افرایش دهید ، می توانید قلاب لنیارد را مرتب جابجا کرده و به یک نقطه جدید اتصال دهید.

به عنوان یک نمونه معروف و پرطرفدار از این نوع هارنس ، می توانیم از  کمربند هارنسADELA H-43538    نام ببریم که استاندارد طراحی و ساخت یک کمربند ایمنی هارنس در آن رعایت شده است. در بازار ایران نیز این محصول بسیار محبوب است.

بیشتر بدانید :  مطالعه کامل و دقیق  استاندارد ایمنی کار در ارتفاع  را توصیه می کنیم.

نکته دیگر در مورد لنیارد ، به کارگیری شوک گیر در بعضی لیناردهاست. زمانی که کاربر از ارتفاع سقوط می کند، در جایی که طول طناب تمام می شود در یک لحظه و بطور آنی کاربر متوقف می شود.

این مساله باعث ایجاد ضربه ای آنی و خطرناک به کمر و ستون فقرات کاربر می شود.

برای جلوگیری از بروز این مشکل در میان طناب لنیارد، یک قطعه کوچک بنام  شوک گیر تعبیه می شود که ضربه را تا حد زیادی مهار می کند.

در مقابل هارنس کوهنوردی یا Climbing Harness را داریم که علاوه تسمه های دور کتف و ران پا، دور کمر را نیز با یک بالشتک مهار میکتد.

ضمنا چون کوهنوردان در بسیاری مواقع روی دیواره ثابت می مانند، بخشی مانند صندلی دارد که میتوان روی آن نشست.

از این نوع هارنس در عملیات امداد و نجات بصورت گسترده ای استفاده می شود.

بطور کلی یک هارنس کوهنوردی بسیار مجهزتر و ایمن تر و البته گرانتر از هارنس ایمنی است.

برندهایی چون  Petzl  فرانسه ،  Camp ایتالیا و  Capital Safety  آمریکا  بهترین تولیدکنندگان این محصول در جهان هستند.

هارنس پاراشوتی اما ، یک نوع هارنس ایمنی با کاربرد ورزشی می باشد.

در واقع یک هارنس ایمنی است که تمام بدن کاربر را دربر می گیرد ولی بجای اینکه لنیارد داشته باشد ، قلاب اتصال یک چتر نجات به پشت آن متصل است.

همانطور که می دانیم این وسیله در واقع در عملیات چتربازی استفاده می شود.

البته چتربازها چتر نجات را درون کوله ای قرار می دهند. بعد کوله را روی پشت خود قرار می دهند.

البته انواع خاص دیگری از هارنس نیز وجود دارد. مانند هارنس زنانه که در حقیقت نوعی سوتین یا همان سوتین با تغییراتی در طراحی می باشد.

استاندارد تولید

در اکثر کشورهای جهان ، کمربند های ایمنی هارنس را با الزامات استاندارد EN 361 اتحادیه اروپا تولید می کنند.

کمربند سیم بانی

دومین تیپ  کمربند ایمنی سیم بانی  نام دارد که مانند کمربند شلوار ، صرفا به دور کمر کاربر حلقه می زند.

این نوع کمربند ایمنی ، چنانکه از نامش پیداست برای کار روی دکل های برق و دکل های مخابراتی کاربرد دارد.

نحوه استفاده از لینارد این محصول اما ، با تیپ اول کمربند ایمنی یعنی کمربند هارنس بکلی تفاوت دارد.

یعنی بجای اینکه قلاب به یک نقطه ثابت وصل شود ، بصورت U شکل از پشت دکل رد شده و از طرف مقابل به طرف دیگر کمربند سیم بانی متصل می شود.

و اینگونه کاربر با یافتن یک جای پای ثابت ، فاصله اش از دکل ثابت می شود و از پشت سقوط نمی کند.

بعضی کاربران این محصول را هارنس مردانه می خوانند !!! شاید بدلیل کاربرد صنعتی و خشنی که دارد !!!

یعنی می توان هارنس را به میزان دلخواه محکم کرد و بدین ترتیب در استفاده طولانی مدت احساس نامطلوبی ایجاد نمی کند.

استاندارد تولید

کمربند سیمبانی نیز EN 361 اتحادیه اروپا می باشد.

جمع بندی بحث

در این گفتار تلاش کردیم به این سوال پاسخ دهیم که کمربند کار در ارتفاع چیست ؟  انوع آن کدامست و چه کاربردهایی دارند.

امید که مورد پسند و رضایت سروران گرامی قرار گرفته باشد. لطفا نظرات و سوالات خود را در قسمت کامنت ها با ما به اشتراک بگذارید. شاد باشید.