مروری بر انواع ماسک تنفسی گردوغبار

درود بر شما. در این پست کوتاه قصد داریم در مورد انواع ماسک تنفسی گردوغبار با شما عزیزان صحبت کنیم.

در ابتدا یادآور می شویم که کلا آلاینده های هوا به 2 صورت هستند : یا بصورت گاز و بخار هستند و یا بصورت ذرات ریز معلق در هوا. به همین ترتیب ماسکها نیز یا دارای فیلتر شیمیایی هستند و یا فیلتر گردوغبار. ماسکهای شیمیایی از بحث ما خارجند و در ادامه به بررسی ساختار و نحوه عملکرد انواع ماسکهای تنفسی گردوغبارمی پردازیم.

ساختار کلی

یک ماسک تنفسی گرد و غبار را به شکل ها و صورتهای گوناگونی تولید می کنند اما بطور کلی این محصول از یک بدنه پارچه ای یا کاغذی تشکیل شده که دارای منافذ بسیار ریزی برای عبورهواست. این بدنه کار همان فیلتر تنفسی ماسک را انجام می دهد و عمل تصفیه هوا را بر عهده دارد .


در بازار ما سه نوع ماسک ذرات معلق وجود دارد: ماسک نمدی ، ماسک پزشکی و ماسک FFP . در ادامه به ترتیب به بررسی هر سه مدل ماسک می پردازیم.

ماسک نمدی

این محصول ساده ترین ساختار را در میان هم تیمی های خود دارد. بدین صورت که فقط از یک لایه پارچه نمدی پرزدار تولید شد ه است. همین یک لایه کار تصفیه گردوغبار انجام می دهد. اما کیفیت و کارآیی بالایی ندارد و ذرات خیلی ریز از جدار آن عبور می کنند.

ماسک نمدی معمولا برای کارهایی مناسب است که غبار حجم بالا با ذرات بزرگ تولید می کنند. مانند جارو کشیدن زمین یا کار با علوفه درزمینهای کشاورزی.

ماسک پزشکی

این دومین عضو گروه به جهت کاربرد فراوان در بیمارستانها و مراکز درمانی به این نام مفتخر شده است ! ماسک پزشکی معمولا به شکل مستطیل است ، به صورت 3 لایه تولید می شود والبته از نوعی پارچه کاغذی . در میان این سه لایه گاها از پارچه ملت بلون استفاده می شود. این ترکیب قدرت تصفیه قابل قبولی به ماسک پزشکی می دهد.

ماسک FFP

اما خوب ماسک های FFP در این بین بهترین هستند و بهترین بازدهی را در تصفیه ذرات معلق در هوا دارند. حداقل از سه لایه تشکیل میشوند بعلاوه یک سوپاپ تهویه هوا. بدنه این ماسک پارچه ای است و هوا نیز از همین بدنه عبور می کند و تصفیه می شود.

هوای بازدم در هنگام خروج از طریق سوپاپ تهویه خارج می گردد. اما بسیاری کاربران به این سوپاپ تهویه فیلتر می گویند و روی این محصول نام ماسک فیلتردار می نهند که ذهیت صحیحی نیست.

ماسک FFP  از یک لایه پارچه ای خارجی ، یک لایه پارچه ای داخلی و یک لایه اکتیوکربن جاذب میانی تشکیل می شود .دو لایه خارجی و داخلی در واقع بصورت یک قاب ، لایه میانی جاذب ذرات را دربر می گیرند و نقش کمی در پروسه تصفیه هوا دارند.

هوای دم ، از طریق بدنه ماسک وارد شده ، در برخورد با لایه جاذب میانی از ذرات معلق تصفیه شده و از طریق جدار پارچه ای داخلی وارد فضای داخل ماسک می شود.

خروج هوای بازدم نیز همانطور که عنوان شد از مسیرانجام می شود. این سوپاپ تهویه یک دیافراگم کوچک دارد که در هنگام عمل دم ، راه ورود هوا از طریق سوپاپ را می بندد و در هنگام بازدم سوپاپ را باز می کند.

این روش کلی کار یک ماسک تنفسی FFP است. حال سوال مهمی که مطرح می شود اینستکه که لایه جاذب میانی چه میزان از ذرات ریز معلق در هوا و ریز گردها را تصفیه می کند ؟ آیا همه ماسکها به یک میزان و یک مقدار عمل تصفیه را انجام می دهند ؟

پاسخ اینستکه ماسک های گردوغبار از نظر توانایی جذب ذرات معلق در هوا یکسان و در یک سطح نیستند و از طرف شرکتهای تولید کننده با پارامتری موسوم به  Filtering Facepiece  و یا به اختصار FFP  به معنای تقریبی وسیله تصفیه هوا ، کلاس بندی می شوند.

این رویه کلاس بندی محصولات ، در میان لوازم ایمنی و حفاظت فردی یک روش مرسوم و جا افتاده محسوب می شود. گو اینکه ما همین روش کلاس بندی را در محصولات فیلتر تنفسی شیمیایی و  دستکش عایق برق نیز می بینیم .

در کلاس بندی ماسکهای گردوغبار از اعداد ۱ ، ۲ و ۳ بعد از عبارت FFP استفاده می شود. یعنی FFP2 ،  FFP1 و  FFP3 کلاسهای سه گانه را تشکیل می دهند. FFP1 ضعیف ترین سطح تصفیه را داراست و ماسک FFP3 قویترین.

مطابق استانداردEN 149  جدول زیر نشان می دهد که ماسک FFP1 قادر به تصفیه حدود 80 درصد ریز گردهاست حال آنکه کلاسهای FFP2 و FFP3 هر کدام به ترتیب 94 و 99 درصد آلاینده ها را تصفیه می کنند. پس ماسکهای کلاس FFP3 بهترین انتخاب ما هستند.

از نظر شکل ظاهری اما ، ماسکهای گردوغبار را در دو شکل کاسه ای و تاشو تولید می کنند. نوع اول به شکل تقریبی یک نیم کره بوده و بر روی ناحیه دهان و بینی بخوبی می نشیند.

سوپاپ تهویه این تیپ ماسک تنفسی ذرات ، درست روبروی دهان کاربر قرار گرفته و هوای بازدم به راحتی از این ناحیه خارج می شود. این ماسک با فرم صورت بیشتر افراد همخوانی داشته و کاربران رضایت مندی بالایی را ابزار داشته اند.

نوع دوم که ماسک تاشو نامیده می شود بصورت کاملا قرینه از وسط تا شده و صاف و مسطح می گردد.  این باعث کمی حجم و راحتی نقل انتقال می گردد.

سوپاپ تهویه نیز در طرفیت قرار می گیرد و نه روبروی دهان کاربر. بسیاری کاربران نیز به دلیل اینکه این ماسک کم حجمست و در جیب پیراهن به راحتی قرار می گیرد آن را انتخاب اول خود می دانند.

طراحی ماسک سه بعدی ترکیبی از دو شکل بالاست. یعنی در حالت عادی شکل کاسه ای دارد ولی امکان تا شدن بعد از استفاده را نیز دارد. این محصول معمولا سوپاپ تهویه ندارد اما به جهت خوب فیت شدن روی صورت اکثر کاربران اعم از خانمها و آقایان بسیار محبوب است.

در جمع بندی کلی باید عرض کنیم که هر سه مدل ماسک تنفسی گردوغبار کاربردی و محبوب هستند. زمینه استفاده بیشترین تاثیرگذاری در انتخاب مدل ماسک را دارد.

امید که این مطلب کوتاه مفید بوده باشد و سپاس از وقتی که برای مطالعه اختصاص دادید. سالم باشید...