فروشگاه اینترنتی ایمن یاب

در این مطلب کوتاه در مورد تاریخچه پیدایش کپسول آتش نشانی ، انواع و کاربری هریک با شما عزیزان صحبت خواهیم کرد.

آتش پدیده ای طبیعی است که از آغاز خلقت یکی از ۴ عنصر اصلی طبیعت بوده است. حرارت ناشی از و گرمایی که می بخشد زندگی بخش و حیاتی است.

طبق یافته های دیرین شناسان، انسان های نخستین در حدود ۴۰۰ هزار سال پیش برای اولین بار آتش را مهار کردند و این به معنای توانایی انسان برای استفاده از آتش در پخت غذا و گرم کردن خود می باشد.

از آن پس استفاده از آتش به عنوان ابزاری مفید در جهت شکل گیری زندگی گروهی در میان انسانها رواج یافت و تا امروز نیز ادامه دارد.

اما از همان دوران پارینه سنگی یا عنصر حجر نیز، آتش گاهی از کنترل خارج شده و باعث سوختن خانه ها و اشیا می شد و باید خاموش می شد.

پس نیاز به ابزاری جهت خاموش کردن آتش، قدمتی به اندازه استفاده از خود آتش دارد. احتمالا در آن زمانها با آب یا خاک یا برگهای ضخیم درختان آتش را خاموش می کردند.

این وسایل ابتدایی قرنها تنها ابزار خاموش کردن آتش محسوب می شدند و گاهی نیز هیچ کار مفیدی از آنها بر نمی آمد و آتش همه چیز را از بین می برد.

تا اینکه در اوایل قرن هجدهم میلادی و به سال ۱۷۲۳ میلادی یک شیمی دان انگلیسی به نام  Ambrose Godfrey  وسیله ای برای خاموش کردن آتش ابداع کرد.

این وسیله از محفظه ای شیشه ای تشکیل میشد که مایعی خاموش کننده در آن قرار داشت.

یک ظرف کوچک محتوی پودر باروت با یک چاشنی فتیله ای نیز در کنار محفظه تعبیه شده بود.

با انفجار باروت ظرف متلاشی می شد و مایع خاموش کننده به اطراف پرتاپ شده و آتش را خاموش می کرد. البته این وسیله کاربردی محدود داشت و در همه موارد موفق عمل نمی کرد.

سرانجام در سال ۱۸۱۸ میلادی یک افسر انگلیسی به نام   George William Manby  از یک کپسول مسی به حجم ۳ گالن ( ۱۳/۶ لیتر ) حاوی پودر کربنات پتاسیم برای اطفا حریق استفاده کرد و آن را   Fire Extinguisher   به معنای خاموش کننده آتش نامید.

پودر بکار رفته در واقع خاکستر مروارید بود که به کمک هوای فشرده موجود در داخل کپسول خارج می شد.

این وسیله اولین نسخه از اختراعی است که ما امروز آن را کپسول آتش نشانی می نامیم و بعدها بوسیله سایرین کاملتر و مجهزتر شد. اما امروز تعریف کپسول آتش نشانی چیست ؟

کپسول آتش نشانی  محفظه ای فولادی و قابل حمل است که مقدار مشخصی ماده خاموش کننده آتش درون آن قرار دارد.

این ماده در زمان مورد نیاز با فشردن یک اهرم به خارج پرتاب می شود. بطور معمول از آب ، گاز دی اکسید کربن ، پودر بی کربنات سدیم یا پتاسیم و یا فوم خاموش کننده به عنوان عامل خاموش کننده آتش استفاده می شود.

گاز دی اکسید کربن با فشار خود از محفظه فولادی یا کپسول خارج می شود ولی برای پرتاب کردن سه مورد دیگر ، گاز نیتروژن بکار می رود.

بدین معنا که گاز نیتروژن با فشار زیاد در کنار عامل خاموش کننده وارد کپسول می شود و وقتی راه خروج با فشردن اهرم باز می شود، عامل خاموش کننده را با فشار به خارج هدایت می کند.

پس از ذکر تاریخچه ای مختصر و تعاریف اولیه، نگاهی دقیق تر به انواع مختلف کپسول آتش نشانی و کاربردهای آن خواهیم داشت.

در واقع مطالب در ادامه ، راهنمای خرید کپسول آتش نشانی نیز می باشند. بطور کلی از نقطه نظر ماده خاموش کننده، 4 نوع کپسول آتش نشانی داریم که یک کاربردخاصی دارد.

 در ادامه بنا داریم که هر 4 نوع کپسول را بطور جداگانه و با جزییات ررسی می کنیم.

کپسول آتش نشانی پودر و گاز  

معروف ترین و پرطرفدارین کپسول آتش نشانی ، نوع پودر و گاز می باشد که پودری نیز نامیده می شود.  اما کپسول آتش نشانی پودری  حاوی مقداری پودر  بی کربنات پتاسیم  می باشد که به همراه گاز بی اثر نیتروژن با فشار زیاد درون یک سیلندر فولادی قرار داده شده اند.

با فشردن اهرم، پودر که خیلی فشرده و چگال است به سوی جسم در حال سوختن پرتاب می شود و با نشستن بر روی آن، از رسیدن اکسیژن به آتش جلوگیری کرده و آتش را خاموش می کند.

اما حجم آتش در شرایط مختلف و با توجه به مقدار جسم در حال سوختن متفاوت است و بنابراین مقدار پودر خاموش کننده نیز باید به همان میزان باشد.

پس کپسول ها نیز به اندازه های مختلف ساخته می شوند. در 10 سایز مختلف از کپسول آتش نشانی پودر و گاز تولید می شود که عبارتند از  1 – 2 – 3 – 4 – 6 – 9 – 12 – 25 – 50 و 75 کیلویی.

منظور از این اعداد وزن پودریست که در کپسول وارد شده است و اندازه سیلندر نیز طبعا به اندازه حجم پودر طراحی شده است.

ضمن اینکه این سایزها استاندارد جهانی هستند و مثلا کپسول آتش نشانی پودر و گاز 11 کیلویی نداریم و حتی بصورت سفارشی نیز تولید نمی شود.

از کپسول پودر و گاز 1 کیلویی تا 12 کیلویی وزن و حجم زیادی ندارند و بوسیله یک فرد بالغ قابل حمل هستند.

ولی در مورد 3 سایز آخر، یعنی کپسول پودری 25 کیلویی و 50 کیلویی و 75 کیلویی قضیه فرق می کند.

این سه آیتم بسیار سنگین و حجیم هستند و لذا جهت سهولت حمل و نقل بر روی یک ارابه چرخدار نصب می شوند.

در بالای کپسول اتش نشانی پودر و گاز، یک فشار سنج قرار دارد که فشار گاز داخل سیلندر را نشان می دهد.

این فشار 15 بار یا 190 Psi است که از روی فشار سنج خوانده می شود. با فشار گاز نیتروژن، پودر داخل کپسول در عرض مدت کوتاهی ( کمتر از 60 ثانیه ) تخلیه می شود.

در مورد ماهیت پودر باید عرض کنیم که سمی و خطرناک نیست و به راحتی با جارو جمع می شود. خاطر نشان می سازیم که رنگ بدنه کپسولهای پودری،  بطور کامل قرمز یکدست می باشد.

طبق یک تقسیم بندی، 6 کلاس مختلف آتش بر حسب ماده سوختنی وجود دارد:

• کلاس A آتش ناشی از سوختن مواد جامد معدنی مانند کاغذ و چوب می باشد.
• کلاس B آتش ناشی از سوختن مایعات قابل اشتعال مانند روغن،گریس، الکل و نفت می باشد.
• کلاس C آتش ناشی از سوختن گازها می باشد.
• کلاس D آتش ناشی از سوختن فلزات قابل اشتعال مانند سدیم و پتاسیم می باشد.
• کلاس E آتش ناشی از اتصالات وسایل برقی می باشد.
• کلاس F آتش ناشی از چربیهای غذایی می باشد.

بر این اساس 6 نوع پودر خاموش کننده تولید شده است که هر کدام مخصوص خاموش کردن یک گروه از آتش های فوق هستند.

 بر روی بدنه کپسول آتش نشانی پودر و گاز نیز، کلاس پودر خاموش کننده داخل کپسول ذکر می شود که همیشه 2 یا 3 گروه را شامل است.

مثلا ABC یا BC و یا BCE . با این کار کاربر می داند که این کپسول آتش نشانی پودر و گاز برای خاموش کردن آتش ناشی از چه موادی مناسب است. اما در انتها قدری از محل کاربرد کپسول آتش نشانی پودری بگوییم …

از سایز های کوچک شروع می کنیم. از  کپسول پودر و گاز 1 کیلویی  تا 4 کیلویی اصطلاحا کپسول آتش نشانی ماشینی نامیده می شوند و برای استفاده در خودرو مناسبند.

البته قطعا کپسول آتش نشانی پودری 4 کیلویی کارآیی بیشتری در هنگام بروز خطر خواهد داشت چون بیشتر پودر دارد و نسبت به مدل 1 کیلویی صرفه اقتصادی بیشتری نیز دارد.

کپسول های متوسط یعنی کپسول آتش نشانی 6 کیلویی ، 9 کیلویی و 12 کیلویی برای نصب در ساختمانهای مسکونی و اداری مناسب هستند و بسیار پرطرفدار. معمولا در ساختمانهای دو واحدی در هر طبقه یک عدد کپسول آتش نشانی 6 کیلویی پودری   نصب شود خوبست.

اگر تعداد واحدهای هر طبقه بیشتر باشد مثلا 4 واحدی، کپسول آتش نشانی 12 کیلویی پودری مناسب ترست.

کپسول های پودری چرخدار یعنی 25 و 50 و 75 کیلویی برای کارخانجات و انبارهای نگهداری کالا تجاری مناسب هستند.

چون در این محیطها کالای قابل اشتعال زیادی وجود دارد و در صورت آتش سوزی حجم آتش بسیار زیاد خواهد بود.

ضمن اینکه این 3 مدل به جای اهرم ، از شیر فلکه برنجی برای باز کردن کپسول بهره می برند که به یک شیلنگ لاستیکی بلند متصل است.کلا کپسولهای پودری هر سال یکبار باید مجددا شارژ شوند تا همیشه آماده انجام عملیات اطفا حریق باشند.

کپسول آتش نشانی دی اکسید کربن

دومین کپسول آتش نشانی پرطرفدار، پودری داخلش وجود ندارد و در عوض به کمک گاز دی اکسید کربن آتش را خاموش می کند.

بدین صورت که گاز CO2 با فشار 150 بار در یک سیلندر فولادی حبس شده است و با فشردن اهرم خروج ، این گاز به سمت جسم در حال سوختن پرتاب می شود.

محیط اطراف آتش را گاز دی اکسید کربن پر می کند و جای اکسیژن را می گیرد.

در نتیجه آتش اصطلاحا خفه می شود. اما کپسولCO2  نیز مانند کپسول پودری در سایزهای مختلفی تولید می شود که عبارتند از  2 – 3 – 4 – 6 – 9 – 12 و 30 کیلویی.

باز هم سه آیتم آخر یعنی کپسول دی اکسید کربن 9 کیلویی ، 12 کیلویی و 30 کیلویی با ارابه چرخدار عرضه می شوند.

چون خیلی سنگین و حجیم هستند و با دست خالی امکان جابجایی آنها نیست.

از کپسول آتش نشانی CO2 برای خاموش کردن آتش ناشی از نوسانات برقی استفاده می شود.

در ساختمانهای مسکونی و در اتاقک آسانسور که تابلو برق آسانسور نصب می شود، وجود یک عدد  کپسول آتش نشانی 6 کیلوییCO2   ضروریست.

از کپسول 2 کیلویی CO2 ، گاها در داخل خودرو نیز استفاده می شود. مدلهای چرخدار فقط در کارخانجات و انبارهای کالا کاربرد دارند. رنگ بدنه این محصول نیز یکدست قرمزست.

کپسول آتش نشانی آب و گاز

این کپسول در واقع ساده ترین کپسول آتش نشانی از نظر ماده اطفا کننده حریق است. آب نقطه مقابل و ضد آتش است و در بسیاری مواقع برای خاموش کننده آتش های کوچک مانند منقل کباب، آب روی ذغالهای مشتعل می ریزیم.

مانند کپسول پودری، در اینجا نیز آب به همراه گاز نبتروژن با فشار داخل یک کپسول فولادی قرار داده می شوند و با فشردن اهرم خروج، گاز به آب نیرو وارد می کند و آب با فشار به بیرون پرتاب می شود.

تنوع سایزهای کپسول خاموش کننده آب و گاز کمتر از دو نوع اولست و فقط شامل 5 سایز 6 – 9 – 12 – 25 و 50 کیلویی می شود. 3 سایز اول با دست قابل حمل هستند و دو سایز آخر طبق معمول، با ارابه چرخدار حمل می شوند.

فشار گاز نیتروژن اینجا نیز 15 بار معادل 190 Psi است. بدنه کپسولهای آب و گاز به رنگ آبی می باشد.

رنگ کپسول های آتش نشانی به تفکیک مدل به صورت زیرست:

کپسول آتش نشانی پودر و گاز به رنگ   قرمز   است

کپسول آتش نشانیCO2به رنگ   قرمز   است

کپسول آتش نشانی آب و گاز به رنگ   آبی  است

کپسول آتش نشانی فوم یا کف به رنگ   قرمز   است

کپسول آتش نشانی فوم یا کف  

چهارمین نوع کپسول با پاشیدن  فوم آتش نشانی  بر روی آتش، آن را خاموش می کند. بدینصورت که فوم بر روی آتش ریخته می شود و لایه ای مانند پتو بر روی آن ایجاد می کند و با حذف اکسیژن از مثلث احتراق، آتش خاموش می شود.

البته این نوع کپسول خاموش کننده خیلی استفاده عام ندارد و بیشتر بوسیله آتش نشان ها یا پرسنل آتش نشانی موسسات و کارخانجات بکار می رود. اما فوم آتش نشانی چیست و از چه موادی تشکیل شده است ؟ در پاسخ باید گفت که سه نوع فوم مختلف در کپسولهای آتش نشانی فوم استفاده می شود :

•  Aqueous film-forming foam  یا به اختصار فوم AFFF  که پرکاربردترین فوم در کپسولهای آتش نشانی است و برای خاموش کردن آتش های کلاس A و B بکار می رود. این فوم در دهه 60 میلادی طی یک پروژه مشترک میان 3M و نیروی دریایی ارتش ایالات متحده توسعه یافت. این فوم با تشکیل لایه ای منسجم و یکنواخت مانند پتو روی آتش می نشیند و ارتباط اکسیژن با آتش را قطع می کند. به دلیل عملکرد مطلوب، فوم AFFF بطور گسترده ای در فرودگاهها استفاده می شود.
• Alcohol-resistant aqueous film-forming یا به اختصار فوم AR-AFFF  که برای خاموش کردن آتش ناشی از سوخت های حاوی الکل کاربرد دارد و مانند فوم AFFF لایه ای منسجم بر روی آتش ایجاد می کند.
• Film-forming fluoroprotein یا به اختصار FFFP فومی است که از چربی حیوانات با افزودن ترکیبات لایه سازی مصنوعی تولید می شود و مانند فوم AFFF لایه ای پتو مانند بر روی آتش تشکیل می دهد. این فوم بر روی مایعات الکلی قابل اشتعال تاثیر اطفا کنندگی خوبی دارد و در بیشتر مسابقات اتومبیل رانی استفاده می شود.

ممنون از وقتی که برای مطالعه این پست گذاشتید. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. اگر سوالی در مورد مطالب گفته شده داشتید ، لطفا برای ما کامنت کنید. با کمال میل پاسخگوی تمام کامنت ها خواهیم داد. سالم و بدور از خطر باشید…

در مطلب پیش رو به معرفی انواع کلاه ایمنی و کاربردهای هریک می پردازیم.

در بسیاری از فعالیت های روزانه، برحسب کاری که انجام می دهیم احتمال آسیب دیدگی اعضا مختلف بدن وجود دارد. سر ، دستها و پاهای افراد بطور معمول در خطر بیشتری هستند. پس منطقا باید حفاظت بیشتری از این 3 بخش بعمل آید.

بعنوان مثال در هنگام موتور سواری همیشه احتمال تصادف هست و احتمال برخورد سر به زمین یا جدول کنار خیابان بسیار بالاست. همینطور آسیب دیدگی شدید دستان و پای موتور سوار.

در هنگام مسابقات اتومبیل رانی نیز، احتمال تصادف یا واژگونی خودرو و اصابت سر راننده به فرمان یا سقف بالاست. در هنگام کوهنوردی یا غارنوردی نیز باید احتمال برخورد سنگ به سر را جدی گرفت.

در کارخانجات و محیطهای تولیدی نه خبری از تصادف و واژگونی هست و نه از سنگهای سخت آذرین. در عوض احتمال سقوط ابزارآلات و یا قطعات مختلف سازه های در حال ساخت وجود دارد.

در پروسه اطفا حریق نیز ، سر آتش نشانان باید بخوبی و با حداکثر ایمنی با کلاه آتش نشانی محافظت شود.

حفاظت از دستان و پاها با دستکش ایمنی و کفش ایمنی قطعا باید بعمل آید. اما سر هر انسان مهمترین و حیاتی ترین بخش بدن اوست و باید حفاظت از آن در اولویت قرار گیرد.

در این مقاله کوتاه نگاهی داریم به انواع کلاه ایمنی ، ساختار و کلاسهای مختلف آن...

کلاه ایمنی موتور سیکلت

در دنیای کلاه ایمنی موتور سواری یا کلاه کاسکت ، سه استاندارد مختلف در جهان وجود دارد که هر یک مشخصات ، مزایا و ضعفهایی را شامل می شوند. این سه کلاس عبارتند از: SNELL  ، ECE ،  DOT

کلاس اول یعنی DOT یا Department Of Transportation  استاندارد مورد تایید در ایالات متحده است. DOT ساده ترین کلاس است ، بخش محافظ چانه را ندارد و از میان تستهای گوناگون ، فقط تست ضربه یا Impact Test را دارد.

کلاس دوم یعنی ECE یا Economic Commission for Europe  استاندارد مورد تایید اتحادیه اروپاست. الزامات استاندارد EN 1078  در کلاس ECE رعایت می شود. و می توان گفت آزمونهای این کلاس به مراتب از کلاس DOT سختگیرانه ترست.

آزمونهایی شامل تست ضربه یا Impact Test  ، تست نفوذ یا Penetration Test  ، تست نگهداری و حفاظت یا Retention system strength ، تست اشتعال پذیری یا Flammability Test .

کلاس سوم یعنی SNELL مربوط به یک بنیاد غیر انتفاعی و مستقل است. کلاه های تحت استاندارد SNELL عمدتا از کلاههای DOT و  ECE  گرانتر و باکیفیت تر هستند.

اما در برخی ایالات آمریکا استاندارد SNELL بجای استاندارد DOT مورد قبولست.

کلاه ایمنی کار

اما در محیطهای کارگاهی و صنعتی نیز همیشه خطر سقوط اشیا بر روی سر افراد وجود دارد. کلاه ایمنی صنعتی وظیفه حفاظت از ناحیه فوقانی سر کاربر را بر عهده دارد.

منظور از ناحیه فوقانی اینستکه نواحی اطراف سر مانند ناحیه گیج گاهی و شقیقه ها با کلاه ایمنی صنعتی پوشش داده نمی شوند. و نیازی هم نیست.

روش حفاظتی کلاه ایمنی صنعتی اما، با سایرین کلاهها مثلا کلاه کاسکت موتور سواری تفاوت دارد. کلاه کاسکت موتور سواری بر خلاف کلاه ایمنی صنعتی کاملا به سر می چسبد. و جهت ایمنی بیشتر امکان نصب ایرماف و  شیلد محافظ صورت هم دارد.  

درون این محصول یک یراق معلق با 6 یا 8 نقطه اتصال به اطراف کلاه تعبیه شده است که با بدنه کلاه هیچ تماسی ندارد و فاصله ای در حدود 3 سانتیمتر با بالای کلاه دارد.

این یراق داخلی بر روی سر می نشیند و ناحیه پیشانی و دور کاسه سر را در بر می گیرد و از پشت سر به روشهای مختلف با اندازه دور سر سایز می شود و محکم می گردد.

در این وضعیت سر کاربر هیچ تماسی با بدنه کلاه ندارد. حال اگر جسم سختی به کلاه برخورد کند، ضربه ناشی از این برخورد به هیچوجه به سر کاربر منتقل نمی شود.

در کلاه ایمنی صنعتی فاصله بین یراق داخلی و بدنه کلاه کار ضربه گیر را انجام می دهد. در این راستا طبق تقسیم بندی سازمان جهانی OSH  دو تیپ یا Type از کلاه ایمنی تعریف شده است:

• Type l که حفاظت از سر کاربر صرفا از ناحیه بالا را در دستور کار دارد و بیشتر در ایالات متحده استفاده می شود.
• Type ll که حفاظت از سر و نواحی اطراف سر را انجام می دهد و بطور عمده در اروپا مورد استفاده قرار می گیرد.

اما در کنار این دو تیپ مختلف که هرکدام طرفداران پروپا قرص خود را دارند، 3 کلاس مختلف از نظر نوع  حفاظت کلاه ایمنی در نظر گرفته شده است که در ادامه به تشریح آنها می پردازیم.

• Class C   کلاههای ایمنی که فقط ضد ضربه هستند در این گروه قرار می گیرند.
• Class G   کلاههای ایمنی عایق برق ضعیف در این دسته قرار می گیرند که حداکثر تا میزان 2200 ولت عایق الکتریسته هستند.
• Class E   این دسته شامل کلاههای ایمنی عایق برق فشار قوی تا حداکثر 20 هزار ولت می باشد.

اما اشاره ای هم داشته باشیم به رنگهای معمول و مورد استفاده در کلاه ایمنی. بطور عمده کلاه ایمنی در رنگهای سفید،قرمز،آبی،سبز،زرد،نارنجی،قهوه ای و طوسی تولید می شود که هرکدام بوسیله گروه خاصی از افراد استفاده می شود:

رنگ سفید   مهندسین، مدیران و سرپرستان

رنگ قرمز   آتش نشان ها و نیروی امدادی

رنگ آبی   تکنسین های برق و سایر نیروهای فنی

رنگ سبز   مهندسین ایمنی و بهداشت حرفه ای

رنگ زرد   کارگران عزیز و زحمتکش

رنگ نارنجی    کارگران ساختمانی

رنگ قهوه ای    پرسنل جوشکاری

رنگ طوسی   بازدید کنندگان

جدای از تیپ ها و کلاسهای ذکر شده بالا، ما در ایران بطور عامیانه و مصطلح دو نوع کلاه ایمنی داریم . کلاه ایمنی داخلی و کلاه ایمنی خارجی . این دو تقسیم بندی اما، فقط بر اساس کشور سازنده است.

کلاه آتش نشانی

کلاه آتش نشانی اما ، قطعا بهترین و کاملترین نوع کلاه ایمنی است. این محصول تمام نواحی سر ، صورت و گردن را بطور کامل پوشش می دهد. ناحیه صورت البته با شیلد محافظ صورت پوشانده می شود که تحت استاندارد EN 14458 تولید و عرضه می گردد.

استاندارد اروپا در کلاه آتش نشانی EN 443  و EN 16471   می باشد . باید متذکر شویم که EN 443 یک استاندارد فوق‌العاده سختگیرانه است. برای اطمینان از اینکه دارنده کلاه آتش نشانی در برابر بدترین شرایطی که ممکن است در آن قرار بگیرد ایمن است .

سپاس از فراوان از وقتی که برای مطالعه این پست گذاشتید. امید که مفید بوده باشد. لطفا سوالات و نظرات ارزشمندتان را برای ما کامنت کنید. پاینده باشید...

درود شما کاربر عزیز. در این مطلب کوتاه به بررسی و معرفی انواع دستکش ضد مواد شیمیایی می پردازیم. انواع و همچنین کاربردها.

مواد شیمیایی در گستره وسیعی از پروسه های اجرایی تولیدی و صنعتی و حتی تعمیراتی و گاها خانگی بکار گرفته می شوند. به قدری گسترده که حتی نام بردن از آنها نیز صفخات زیادی را پر خواهد کرد.

اما این گستردگی استفاده از انواع مواد شیمیایی ، لزوم استفاده از لوازم ایمنی فردی را نیز به موازات پر رنگ می کند. از دستکش محافظ و ماسک تنفسی گرفته تا پیش بند و لباس و غیره بسته به ماهیت کاری که باید انجام شود.

در این بین پوشیدن یک جفت دستکش ضد مواد شیمیایی حداقل ترین باید است. زیرا هیچ کاری بدون دست انجام نمی شود و حداقل دستهای ما باید پوشش مناسب داشته باشند.

حال سوال اینجاست که چند مدل دستکش محافظ مواد شیمیایی در دسترس است ؟ آیا برای هر ماده ای یک نوع دستکش خاص تولید شده است ؟

پاسخ منفی است و شدنی هم نیست این سبک تولید دستکش. بلکه فقط دو نوع دستکش در دسترس است و تولید می شود.

بعبارت بهتر مواد را به دو گروه اسید و حلال تقسیم می کنند و برای هر کدام یک نوع دستکش به نامهای دستکش ضد اسید و دستکش ضد حلال تولید می شود.


یعنی مواد شیمیایی یا حالت اسیدی و خورنده دارند یا حالت حلالی و حل کننده. البته دو نوع دستکش خاص به نامهای دستکش نئوپرن و دستکش بوتیل نیز تولید می شود که در پایان مختصری به آنها نیز خواهیم پرداخت.

دستکش ضد اسید

 تیزاب یا اسید ، برگرفته از واژه لاتین Acidus  به معنای ترش ،  ماده ای شیمیایی است که خاصیت خورندگی Corrosive  دارد. یعنی روی هر ماده ای ریخته شود آن را می خورد و از بین می برد.

حتی موادی که مظهر استحکام و مقاومت هستند مانند آهن و بتن !!!  دستهای لطیف ما که جای خود دارند.


دستکش ضد اسید به انگلیسی Acid Resistant Gloves نوعی دستکش ایمنی است که با برخورداری از روکش PVC محافظ دستان ارزشمند شما در برابر انواع اسیدها است.


ترکیب پلی ونیل کلراید یا همان پی وی سی مقاومت خوبی در برابر مواد اسیدی و بازی از خود نشان می دهد. بدین سبب در تولید انواع دستکش ضد اسید ، لباس ضد اسید ، چکمه ضد اسید و ... از آن استفاده می شود.


از لحاظ قیمتی نیز دستکش اسید یک دستکش ارزان قیمت محسوب نمی شود و در خود محصول گرانقیمتی است.

دستکش ضد حلال

حلال یا به انگیسی Solvent  همانطور که از نامش پیداست ماده ای است که مواد دیگر را در خود حل می کند. معروفترین حلال ها بنزین و تینر هستند که قطعا آشنایی کامل با آنها دارید.

بسیاری از تعمیرکاران پس از پایان کار دستهای روغنی خود را با بنزین می شویند. زیرا مواد پاک کننده مانند صابون یا مایع دستشویی توان پاکسازی کامل روغن از پوست دست را ندارند.

اما دستکش ضد حلال از چه ماده ای ساخته می شود ؟ ترکیبی آلی بنام Synthetic Rubber  یا Nitrile ماده اصلی سازنده دستکش ضدحلال را تشکیل می دهد. این محصول بنام ماده سازنده خود ، دستکش نیتریل هم خوانده می شود.

دستکش نیتریل بطور معمول سبز رنگ است اما باز هم گاها استثنا دارد و به رنگ قرمز هم تولید می شود.

معتبرترین تولید کننده دستکش نیتریل در دنیا شرکتهای Ansell از استرالیا و MAPA از فرانسه هستند. این دو البته از قدیمی ترین ها نیز در این شاخه به حساب می آیند.

مثلا شرکت انسل در سال 1927 میلادی برابر با 1306 خورشیدی در ملیورن استزالیا تاسیس شده است. البته که دستکش ضد حلال انسل نیز یکی از محصولات محبوب بازار ماست.


استاندارد تولید

دستکشهای ضد مواد شیمیایی بر اساس الزامات استاندارد 374:2024 ISO  و یا  EN 374:2016 تولید می شوند. بدین صورت که دستکشها باید مدت زمان مشخصی در مقابل نفوذ مواد شیمیایی Penetration یا مقاومت کنند.

 سپاس از وقتی که برای مطالعه این پست کوتاه اختصاص دادید. امید که مفید بوده باشد. اگر سوال یا موردی بود ، لطفا کامنت بگذارید. در پناه حق باشید.

امروزه در کارهای مختلف باید از پوشاک و لوازم مخصوص آن فعالیت خاص استفاده کرد. در کوهنوردی تجهیزات و لوازم کوهنوردی باید به همراه داشته باشیم. در عملیات اطفا حریق آتش نشانی پوشاک حفاظتی بخصوصی بکار گرفته می شود.

نیروهای امنیتی و پلیس پوشاک خاص خود را دارند و …. در همه این موارد کفشهای مخصوص آن فعالیت پوشیده می شوند.

در محیطهای تولیدی و صنعتی که حضور در آنها با خطرات بالقوه ای توام است نیز باید از لوازم ایمنی و بطور مشخص از  کفش ایمنی کار  با مشخصات و استانداردهای خاص خود استفاده شود.

سازمان بین المللی Ocuppational Safety & Health  یا به اختصار  OSH  وظیفه تنظیم مقررات و استانداردهای حاکم بر محیطهای صنعتی و تولیدی را داراست. طبیعتا استانداردهایی نیز در زمینه تولید و استفاده از کفش کار تهیه شده است.

طبق آمار ارائه شده از طرف اداره کار ایالات متحده آمریکا ، فقط در سال 2016 میلادی تعداد 100 هزار مورد آسیب جدی به پای کارگران و تکنسین ها ثبت شده است که هرکدام بطور میانگین 10 روز از محیط کار جهت انجام امور درمانی دور بوده اند.

و این آمار بخوبی اهمیت موضوع انتخاب صحیح نوع کفش کار را به ما نشان می دهد.

مطلبی تحت عنوان  راهنمایی بر قوائد کفش ایمنی در وبسایت این سازمان انتشار یافته است که به نکات مهمی اشاره دارد. طبق قوائد تنظیم شده، کفشهای ایمنی باید برای حفاظت از پای کاربران در شرایط کاری زیر تولید شوند:

• برخورد با مواد خورنده و سمی
• خطر برق گرفتگی
• الکتریسته ساکن و احتمال انفجار
• سقوط اجسام سنگین
• برخورد با اجسام تیز و برنده
• پاشش مواد مذاب
• مواجهه با سطوح داغ یا لغزنده

یعنی کاربر بتواند در شرایط کاری فوق از کفش استفاده کند. البته بندرت کفش کاری تولید می شود که همه این موارد را بطور یکجا در خود داشته باشد. معمولا هر کفش کار  2 یا 3 مورد را لحاظ می کند.

چند مورد از استانداردهای تعیین شده برای تولید کفش کار را در زیر می آوریم:

• میزان مقاومت پنجه یک کفش ایمنی در برابر ضربه ناشی از سقوط یک جسم خارجی باید حداقل 200 ژول باشد.
• پنجه کفش ایمنی باید تحمل وزنی معادل 2500 پوند یا 1132 کیلوگرم را داشته باشد. در این شرایط پنجه باید مقاوم باشد و آسیبی نبیند.
• کفش ایمنی عایق برق باید در برابر ولتاژی معادل 18000 ولت با فرکانس 60 هرتز حداقل به مدت 1 دقیقه مقاوم باشد.
• زیره کفش ایمنی باید در برابر 1200 نیوتن نیروی ناشی از جسم سوراخ کننده خارجی مقاوم باشد بدون اینکه نشانه ای از سوراخ شدن روی زیره کفش باقی بماند.

در اینجا برای مشخص شدن قابلیت و امکانات هر کفش ، آنها را در کلاس های هفتگانه مختلفی دسته بندی و تولید می کنند. همگی ما نام کلاس های استاندارد زیر را کم و بیش شنیده ایم :


               S5 , S4 , S3 , S2 , S1P , S1 , SB  

کفش های ایمنی تولید داخل از ابتدایی ترین کلاس یعنی SB برخوردارند !!!  بعبارت بهتر فقط پنجه ایمنی دارند و دیگر هیچ !!! این شامل اکثر محصولات می شود مانند کفش کار و چکمه ایمنی .

معروفترین کلاس اما ، کلاس S3 می باشد که از محبوبیت خاصی برخوردارست. اکثر کفش کار های خارجی از کلاس S3 هستند.

و همانگونه که از جدول برداشت می شود ،  کلاس S3 در کنار کلاس S5  همه الزامات هفتگانه یک کفش ایمنی را لحاظ می کنند . شامل :

Protective Toe Cap یا پنجه ایمنی

Fully Enclose d heel یا حفاظ پشت پاشنه پا

Electrical Resistance یا مقاومت الکتریکی

Energy Absorption in heel area  یا  ضربه گیر پاشنه

Water Resistant Upper  یا رویه ضد آب

Cleated outsole  یا زیره آجدار ضد لغزش

Penetration Resistant outsole  یا زیره مقاوم در برابر نفوذ.

در مجموع یک کفش ایمنی خوب و استاندارد ، باید از تمام جهات و اطراف پای کاربر را پوشش دهد تا هیچگونه جسم یا مواد خارجی وارد کفش نشود تا پای کاربر ایمن باشد.